دندانپزشکی

یکی از راه های جایگزینی دندانهای از دست رفته پروتزهای متحرک هستند که می توانند پروتز متحرک کامل (دست دندان) باشند که برای جایگزینی بی دندانی کامل فک ها بکار میروند و یا پروتز متحرک پارسیل (دندان مصنوعی تکه ای) باشند که برای جایگزینی چند دندان استفاده می شوند.در مورد پروتزهای متحرک پارسیل یا تکه ای میتوان گفت که تنوع بیشتری نسبت به پروتزهای کامل یا دست دندان دارند.به عنوان مثال پروتزهای متحرک کُرُم کُبالت که ساختاری فلزی دارندکه روی ان آکریل (لثه مصنوعی)و دندانها قرار میگیرند که به دلیل داشتن قلابها یا کِلاسپهای فلزی روی دندانهای طبیعی گیر بیشتری ایجاد کرده و حرکت پلاک در داخل دهان هنگام صحبت و غذاخوردن بسیار کمتر از انواع دیگر است و استحکام بالایی نیز دارد اما دیده شدن کلاسپ یا قلاب فلزی یکی از نقاط ضعف ان است که میتوان جهت کم کردن مشکلات زیبایی آن از کلاسپهای رنگ دندان استفاده کرد که البته باعث کاهش در مقدار گیر آن میشود. ویا برای بعضی از افراد دندانپزشک میتواند از پروتزهای اکریلی فلکسیبل (flexible ) که دارای انعطاف هنگام وارد امدن نیرو هستند استفاده کند این نوع پلاک های متحرک توسط اکثر افراد راحت تر پذیرفته میشوند اما مشکل عمده آنها این است که بعد مدتی بویی نامطبوع ایجاد میکنند و دیگر اینکه قابل ترمیم نیستند که هردو این مشکلات باعث شده تا دندانپزشکان کمتر از انها استفاده کنند.نوع دیگر پلاکهای متحرک پارسیل یا تکه ای نوع تمام اکریلی هستند که استحکام کمی داشته و در دهان حرکات انها باعث آزار بیماران میشود اما گاهی انتخاب دیگری برای دندانپزشک وجود ندارد..از جمله عوامل در تفاوت هر نوع دندان متحرک چه کامل و چه پارسیل یا تکه ای علاوه بر نوع ساختار آکریلی،فلکسی یا کرم کبالت ،نوع دندان آکریلی مورد استفاده هم تاثیر گذار است.. از جمله مشکلات شایع و تقریبا همه گیر دست دندان کامل لقی آن است که می توان با قرار دادن چند ایمپلنت در هر فک این مشکل را تا حد بسیار زیادی برطرف کرد.

عصب کشی یا درمان ریشه زمانی انجام می شود که التهاب و پوسیدگی دندان از تاج دندان فراتر رفته و به اتاقک تاج دندان یا پالپ دندان که دارای عروق و اعصاب دندان است رسیده و باید جهت از بین بردن درد و جلوگیری یا درمان عفونت ریشه ،درمان ریشه صورت بگیرد که از گذشته ها به آن عصب کُشی یا عصب کِشی گفته میشده که عنوان درست آن درمان ریشه است که در دندانپزشکی به آن اِندودُنتیکس یا به طور کوتاه اِندو گفته میشود.گاهی ممکن است بیمار با وجود پوسیدگی شدید دندان دردی احساس نکند که علت آن نکروز یا از بین رفتن اعصاب ریشه دندان است که باید جهت پیشگیری یا درمان عفونت درمان ریشه صورت گیرد.درد همیشه دلیل قطعی برای نیاز به درمان ریشه نیست و گاهی با تشخیص یک دندانپزشک خوب فقط با ترمیم یا تعویض ترمیم یا پرکردگی دندان درد برطرف میشود. نکته مهم این است که اغلب دندان هایی که درمان ریشه می شوند به علت پوسیدگی شدید تاج، علاوه بر ترمیم (پرکردن) تاج نیاز به روکش دارند تا از شکستن آنها جلوگیری شود زیرا با ازدست رفتن عروق و اعصاب دندان به دنبال درمان ریشه، دندان شکننده تر شده و با تشخیص دندانپزشک نیاز به روشهایی مانند روکش یا پوشش تاج با مواد دندانی پیدا میکند. بدنبال درمان ریشه ممکن است درد خفیف تا متوسط و گاهی شدید تاچند روز پس از درمان وجود داشته باشد که علت آن واکنش التهابی بافت های احاطه کننده دندان در استخوان است.گاهی اوقات بخصوص در نوجوانان که رشد دندان تمام نشده است و پوسیدگی به پالپ دندان رسیده است دندانپزشک با روشهایی عروق و اعصاب داخل ریشه را خارج میکند اما داخل ریشه ها را با مواد بخصوصی پر میکند تا رشد دندان مختل نشود و پس از تکمیل فرایند رشد دندان مثلا ۳ یا ۴ سال بعد ؛درمان ریشه به طور کامل انجام میشود.

زمانی که دندانی به علت پوسیدگی شدید ترمیم می شود با توجه به اینکه حجم زیادی از ساختار خود را از دست داده است در معرض شکستن تاج حین جویدن قرار می گیرد که در این موارد باید به کمک روکش های دندانی که انواع مختلفی دارند تاج دندان تقویت شود. گروهی از روکش ها دارای ساختار فلزی برای تقویت تاج دندان هستند که برای زیبایی بیشتر روی این فلز پرسلن یا سرامیک قرار می گیرد تا رنگی همچون دندان های مجاور ایجاد شود.گاهی اوقات بخصوص در دندانهای انتهای فک دندانپزشک پیشنهاد روکش تمام فلزی را میدهد زیرا در این حالت دندان تراش کمتری میخورد و نیازهای زیبایی هم در این مورد وجود ندارد که البته این بستگی به نظر بیمار دارد که موافقت بکند یا خیر.
گروهی از روکش ها که در سال های اخیر متداول شده اند روکش های تمام سرامیک هستند که با تقویت ساختار سرامیک ،جزء فلزی روکش حذف شده و سایه فلزی زیر روکش دیده نمی شود و زیبایی بسیار بیشتری ایجاد می شود.جهت اصلاح طرح لبخند میتوان بخصوص در دندانهای درمان ریشه شده از روکشهای تمام سرامیک استفاده کرد. گاهی نیز برای جایگزینی دندان از دست رفته دندانهای مجاور آن به عنوان پایه یک پل یا بریج تراش می خورند و روکش می شوند که هرچند دندان از دست رفته را جایگزین می کنند ولی خود این دندان های تراش خورده عمر بسیار طولانی نخواهند داشت.گاهی اوقات هم جهت اهداف دندانپزشکی زیبایی دندان را روکش میکنند مثلا زمانی که دندان شکل ظاهری مناسبی ندارد و با مواد ترمیمی مثل کامپوزیتها و یا لمینیت های سرامیکی ،استحکام کافی ایجاد نمیشود که تشخیص آن با دندانپزشک است.وقتی ایمپلنتی درداخل استخوان فک قرار داده میشود نیز بعد از قرار دادن تاج آن،باید یک روکش روی آن قرار داده شود تا ظاهر زیبای آن و کارایی جویدن تامین شود.گاهی نیز دندان به دلیل تغییر رنگ نیاز به روکش دارد که میتواند روکش تمام تاج دندان باشد و یا روکش سمت لبی دندان که لمینیت نامیده میشود‌.‌..

یکی از علل بیماری های لثه و متعاقب آن بوی بد دهان و خونریزی از لثه ها، لقی دندان و در نهایت از دست رفتن دندان ها بیماری های لثه است. از علل اصلی بیماری لثه جرم تشکیل شده روی سطوح دندان است که به مرور باعث از دست رفتن چسبندگی لثه به دندان، تحلیل استخوان زیر لثه و در نهایت لقی و از دست رفتن دندان ها می شود. با یک جرم گیری ساده می توان از پیشرفت بیماری لثه جلوگیری کرد. درصورت پیشرفت بیماری و تاخیر در مراجعه ممکن است نیاز به جراحی لثه جهت حذف جرم زیر لثه ای باشد. سوالی که اغلب مراجعه کنندگان می پرسند این است که “چرا جرم گیری باعث ضعیف شدن مینای دندان می شود؟” که این سوال از اساس اشتباه است زیرا در جرم گیری جرم روی دندان برداشته می شود و آسیبی به مینای دندان نمی رسد اما جرم روی دندان باعث تجمع باکتری ها روی دندان و بیماری های دندان و لثه می شود. البته این نکته نیز بسیار مهم است که جرم گیری باید توسط دندانپزشک و با دقت بسیار انجام شود.اهمیت برداشتن جرمهای دندانی تا حدی است که اگر در داخل دهان فردی جرم وجود داشته باشد دندانپزشک اقدام به ترمیم همه دندانها و یا قرار دادن ایمپلنت و درمانهای زیبایی نمیکند و باید ابتدا جرمها کاملا برداشته شوند تا تمام پوسیدگیهای دندان برای دندانپزشک قابل مشاهده و درمان باشند.